6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen ve “asrın felaketi” olarak nitelendirilen Kahramanmaraş merkezli depremler, Türkiye’nin 11 ilini etkileyerek büyük yıkıma ve can kaybına neden oldu. Bu zorlu süreçte, İslami sivil toplum kuruluşları (STK) ve vakıflar, İslam’ın yardımlaşma ve dayanışma prensipleri doğrultusunda hızlı ve etkili bir şekilde harekete geçerek depremzedelerin yaralarını sarmak için seferber oldular.
30’un üzerinde İslami dernek ve vakıf, ilk saatlerden itibaren deprem bölgelerinde arama kurtarma çalışmaları ve insani yardım faaliyetlerine başladı.
Türkiye Diyanet Vakfı’nın (TDV) Öncü Faaliyetleri
Türkiye Diyanet Vakfı, depremin hemen ardından bölgedeki ihtiyaç sahiplerine yardım ulaştırmak için yoğun bir çalışma başlattı. Vakfın Genel Müdürü İzani Turan, deprem bölgesinde iki yıldır kesintisiz yardımlarını sürdürdüklerini belirterek, deprem kampanyası başta olmak üzere Ramazan ve kurban yardımlarıyla toplamda 16 milyon 442 bin 518 kişiye destek sağladıklarını ifade etti. Bu kapsamda, 1.684 tır ve 439 kamyonet ile bölgeye yardım malzemesi gönderildi ve 17 bin personel ile gönüllü sahada aktif rol aldı.
İHH İnsani Yardım Vakfı ilk ulaşanlardandı
İHH, depremin hemen ardından kriz masası oluşturarak afet bölgelerine hızlı bir şekilde intikal etti. Arama kurtarma ekipleri, enkaz altındaki vatandaşları kurtarmak için yoğun çaba sarf etti. Vakfın mobil mutfakları ve ikram araçları, depremzedelere sıcak yemek ve içecek hizmeti sundu. Ayrıca, barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla çadır ve konteyner kentler kurarak binlerce kişiye barınma imkânı sağladı. İHH’nın bu kapsamlı çalışmaları, depremzedelerin temel ihtiyaçlarının karşılanmasında kritik bir rol oynadı.
İnsan Vakfı’nın geniş kapsamlı destekleri
İnsan Vakfı, depremden etkilenen Adıyaman, Gaziantep, Hatay, Kahramanmaraş, Malatya ve Osmaniye’de 2 bin kişilik ekibiyle yardım çalışmalarını yürüttü. Vakfın kurduğu aşevleri ve lojistik merkezler aracılığıyla günlük on binlerce kişiye sıcak yemek, çorba ve temel ihtiyaç malzemeleri ulaştırıldı. Özellikle Hatay’da üç aşevi ile günlük 14 bin kişiye sıcak yemek dağıtımı gerçekleştirildi.
Safa Vakfı ve Verenel Derneği’nin Ortak Çalışmaları
Safa Vakfı ve Verenel Derneği, deprem bölgesine 410 tır insani yardım malzemesi göndererek toplamda 1.100 kişilik ekipleriyle arama kurtarma ve insani yardım çalışmalarına destek verdi. Bölgedeki koordinasyon merkezleri ve mobil aşevleri aracılığıyla günlük 100 bin kişiye sıcak yemek ve 105 bin 500 kişiye çorba ikramında bulunuldu.
Beşir Derneği
Beşir Derneği, depremin hemen ardından arama kurtarma ekiplerini bölgeye sevk etti. Mobil aşevleri aracılığıyla günlük binlerce kişiye sıcak yemek dağıtımı gerçekleştirdi. Ayrıca, gıda kolileri, hijyen kitleri ve battaniye gibi temel ihtiyaç malzemelerini depremzedelere ulaştırdı. Psikososyal destek ekipleriyle de depremzedelerin moral ve motivasyonlarını artırmaya yönelik çalışmalar yaptı.
İDDEF (İnsana Değer Veren Dernekler Federasyonu)
İDDEF, deprem sonrası bölgede kurduğu aşevleriyle günlük on binlerce kişiye sıcak yemek ikramında bulundu. Gıda ve barınma yardımlarının yanı sıra, bölgedeki cami ve medreselerin onarımına destek vererek manevi hayatın devamlılığına katkı sağladı. Ayrıca, depremzede çocuklar için eğitim materyalleri temin ederek onların eğitim süreçlerinin aksamamasına yardımcı oldu.
Umut Kervanı
Umut Kervanı, özellikle kırsal bölgelerde yaşayan depremzedelere yönelik yardım çalışmalarına odaklandı. Gıda, kıyafet ve barınma desteği sağlayarak temel ihtiyaçların karşılanmasına katkıda bulundu. Ayrıca, sağlık taramaları ve ilaç desteği ile depremzedelerin sağlık ihtiyaçlarını gidermeye çalıştı.
İsmailağa Derneği
İsmailağa Derneği, depremden etkilenen bölgelerdeki medrese ve cami çevrelerindeki mağdurlara yardımlarını ulaştırdı. Depremzedelerin ibadet ve eğitim ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik projeler geliştirerek, manevi destek sağladı. Ayrıca, barınma ve gıda yardımlarıyla da depremzedelerin yanında oldu.
İFAM (İlmi ve Fikri Araştırmalar Merkezi)
İFAM, depremzede çocukların eğitim süreçlerinden kopmaması için eğitim desteği sağladı. Ayrıca, manevi rehberlik çalışmaları yürüterek, afetzedelerin moral ve motivasyonunu artırmaya yönelik programlar düzenledi. Psikososyal destek ekipleriyle de depremzedelerin yanında oldu.
Hüdâyi Vakfı
Aziz Mahmud Hüdâyi Vakfı, deprem bölgesine mobil aşevleri göndererek, binlerce kişiye sıcak yemek dağıttı. Barınma desteği ve kalıcı konut projelerine de katkıda bulunarak, depremzedelerin barınma sorunlarının çözümüne destek sağladı. Ayrıca, çocuklar için eğitim ve psikososyal destek programları düzenledi.
HAYDER (Ahmet Yesevi Derneği)
HAYDER, acil insani yardım, barınma desteği ve psikososyal destek çalışmalarıyla sahada aktif olarak yer aldı. Mobil mutfaklarıyla sıcak yemek dağıtımı gerçekleştirdi ve temel ihtiyaç malzemelerini depremzedelere ulaştırdı. Ayrıca, çocuklar için oyun ve eğitim alanları oluşturarak onların travmayı atlatmalarına yardımcı oldu.
İyilikte Buluşan Afat Gönüllüleri (İBAG)
İyiliğe Çağrı Derneği çatısı altında faaliyet gösteren İBAG, ilk saatlerden itibaren profesyonel ve gönüllü ekipleriyle sahaya ulaşan İBAG, enkaz altında kalan afetzedelerin kurtarılması için yoğun çaba sarf etti. Gönüllüler, AFAD ve diğer kurtarma ekipleriyle koordineli şekilde çalışarak çok sayıda kişinin sağ olarak enkazdan çıkarılmasını sağladı.
Ecir Kapısı
Ecir Kapısı, deprem sonrası acil yardım ekipleriyle bölgeye intikal etti. Gıda, su, giysi ve hijyen malzemeleri gibi temel ihtiyaçların dağıtımını gerçekleştirdi. Ayrıca, manevi destek ekipleriyle depremzedelere moral ve motivasyon sağlamak amacıyla çeşitli etkinlikler düzenledi.
Bu kuruluşlar, deprem sonrası gösterdikleri hızlı ve etkili müdahalelerle, İslami dayanışmanın ve kardeşliğin en güzel örneklerini sergilediler. Depremzedelerin yaralarının sarılmasında önemli katkılarda bulundular ve toplumun her kesiminden takdir topladılar.
Verenel Derneği
Verenel Derneği, deprem sonrası arama kurtarma ekipleriyle sahada aktif rol aldı. Kurdukları mobil mutfaklar aracılığıyla günlük binlerce kişiye sıcak yemek dağıtımı gerçekleştirdi. Ayrıca, barınma ihtiyacını karşılamak amacıyla çadır ve konteyner temin ederek, depremzedelerin geçici barınma sorunlarını çözmeye çalıştı.
Sadakataşı
Sadakataşı ekipleri, depremin hemen ardından Hatay, Kahramanmaraş, Adıyaman, Gaziantep, Malatya ve Diyarbakır gibi en çok etkilenen illere ulaştı. Afet bölgesine 100’ün üzerinde yardım tırı sevk eden dernek, temel gıda, hijyen malzemeleri, battaniye, çadır ve kıyafet gibi acil ihtiyaçları depremzedelere ulaştırdı.
Cansuyu Derneği
Depremin hemen ardından arama kurtarma ekipleriyle birlikte sahaya inerek enkaz altındaki vatandaşların kurtarılmasına destek verdi. Kriz masası oluşturarak, en acil ihtiyaçlara yönelik yardım programları hazırladı. Depremzedelere yönelik sıcak yemek dağıtımı gerçekleştirdi.Binlerce gıda kolisi ve hijyen paketi ihtiyaç sahiplerine ulaştırıldı.
Çare Derneği
Depremin hemen ardından bölgeye çok sayıda yardım tırı ve sevkiyat aracı yönlendiren Çare Derneği, mobil mutfaklarıyla binlerce kişiye sıcak yemek ulaştırmıştır. Bu süreçte, hazır gıda paketlerinin yanı sıra kahvaltı ve akşam yemekleri de dağıtılmış, özellikle çocuklar ve bebekler için özel besin destekleri sağlanmıştır.
Çare Derneği, soğuk hava koşullarına karşı battaniye, kışlık kıyafet, soba ve ısıtıcı desteği sunarak depremzedelerin zorlu şartlarla mücadelesine katkıda bulunmuştur.
Kevser Vakfı
Kevser Eğitim Vakfı, afet bölgelerinde lojistik merkezleri kurmuş; ihtiyaç, gıda malzemeleri ve aşevleri çalışmaları yapmıştır. Arama kurtarma ekipleriyle sahada depremzedelere hizmet vermiştir. Hatay Kırıkhan’daki Lojistik Merkezi’nde günde 1200 kişilik aşevinde depremzedelere yemek vermeye devam ediyor. Deprem sürecinde Seyda Feyzullah Konyevi’nin tavsiyeleri doğrultusunda yaklaşık 700 kişilik umre programını iptal ederek umre ücretlerini depremzedelere aktarmıştır.
İslami STK’ların Deprem Sonrası Uzun Vadeli Çalışmaları
Deprem felaketinin ardından, İslami sivil toplum kuruluşları sadece acil yardımlarla sınırlı kalmayarak uzun vadeli projelerle de bölgeye destek olmayı sürdürdü. Barınma, eğitim, psikososyal destek ve dini rehberlik alanlarında yapılan çalışmalar, depremzedelerin hayatlarını yeniden kurmalarına yardımcı olmayı amaçladı.
Barınma ve Konut Projeleri
Deprem sonrası en büyük ihtiyaçlardan biri barınma oldu. Bölgedeki birçok evin kullanılamaz hale gelmesiyle, İslami vakıflar ve dernekler konteyner kentler ve kalıcı konut projelerine yöneldi.
- Türkiye Diyanet Vakfı (TDV), AFAD ile iş birliği yaparak 11 ilde binlerce ailenin barınabileceği konteyner kentler kurdu. Bunun yanı sıra, cami ve mescitlerin çevresinde geçici yaşam alanları oluşturdu.
- İHH İnsani Yardım Vakfı, depremzedeler için 2.000 adet konteynerden oluşan geçici yaşam alanları inşa etti ve bölgede 500 kalıcı konut projesine destek verdi.
- Hayrat İnsani Yardım Derneği, Malatya ve Adıyaman’da yüzlerce ailenin barınabileceği prefabrik evler kurarak, bölgedeki altyapı projelerine de katkı sağladı.
Eğitim ve Çocuklara Destek Çalışmaları
Deprem sonrası en büyük kaygılardan biri de çocukların eğitimlerinin aksamasına yönelik oldu. İslami STK’lar, bu süreçte eğitim seferberliği başlatarak çocukların okula dönmesi için yoğun çaba sarf etti.
- TDV, depremden etkilenen 10 bin öğrenciye burs desteği sağladı ve eğitim materyalleri gönderdi. Ayrıca, depremzede çocuklara yönelik moral ve motivasyon etkinlikleri düzenledi.
- İlim Yayma Cemiyeti, bölgedeki eğitim kurumlarıyla iş birliği yaparak geçici eğitim merkezleri oluşturdu. Üniversiteye hazırlanan öğrencilere yönelik burs ve dershane desteği sağladı.
- Ensar Vakfı, deprem bölgelerinde özel olarak hazırlanan mobil kütüphanelerle çocuklara kitap ve eğitim materyali desteği sundu. Aynı zamanda, öğrencilere yönelik manevi rehberlik ve psikososyal destek programları yürüttü.
- ÖNDER İmam Hatipliler Derneği, özellikle imam hatip okullarında eğitim gören öğrencilere yönelik burslar ve barınma yardımları sundu.
Sağlık ve Manevi Destek Hizmetleri
Depremin yol açtığı travmaların iyileştirilmesi için psikososyal destek büyük önem taşıyordu. İslami STK’lar, bu konuda çeşitli projeler hayata geçirdi.
- Diyanet İşleri Başkanlığı, bölgede manevi rehberlik ekipleri görevlendirerek vatandaşlara psikolojik destek sağladı. Depremzedelerin yaşadığı travmaların etkilerini azaltmak için dua, sohbet ve manevi danışmanlık hizmetleri sundu.
- Sadakataşı Derneği, deprem bölgesinde psikologlar ve sosyal hizmet uzmanları aracılığıyla psikolojik destek çalışmaları yürüttü. Özellikle çocuklar için oyun terapisi ve rehabilitasyon programları düzenledi.
- Aziz Mahmud Hüdayi Vakfı, manevi destek faaliyetleri kapsamında, depremzedelere yönelik moral buluşmaları ve grup terapileri organize etti.
İbadethanelerin Onarımı ve Din Hizmetleri
Depremin ardından birçok cami ve Kur’an kursu büyük hasar gördü. Bu durum, bölgedeki dini hayatın devamı için çeşitli restorasyon ve yeniden inşa projelerinin başlatılmasına neden oldu.
- TDV, depremde zarar gören camilerin onarımı ve yeniden inşası için geniş çaplı bir proje başlattı. Bu kapsamda, 30’dan fazla cami ve Kur’an kursunun yeniden yapımına destek sağladı.
- İsmailağa Vakfı, deprem bölgelerinde mescit ve medrese inşaatlarına öncelik vererek bölge halkının manevi ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik çalışmalar yürüttü.
- Hüdayi Vakfı, hasar gören ibadethanelerin onarımı için fon oluşturarak, bölgede din hizmetlerinin kesintisiz devam etmesini sağladı.
İslami STK’ların Gücü ve Dayanışmanın Önemi
6 Şubat depremleri, İslami sivil toplum kuruluşlarının kriz anlarında nasıl hızlı ve etkin şekilde harekete geçebildiğini bir kez daha gözler önüne serdi. Bu kuruluşlar, sadece acil insani yardım faaliyetleriyle sınırlı kalmayarak, depremzedelerin uzun vadeli ihtiyaçlarını karşılamak için geniş çaplı projeler geliştirdi.
İslami STK’ların bu süreçte gösterdiği dayanışma ve fedakârlık, İslam’ın yardımlaşma ve kardeşlik ruhunu en iyi şekilde yansıtıyor. Bu kuruluşlar, sadece Türkiye’de değil, dünyanın dört bir yanındaki kriz bölgelerinde de ihtiyaç sahiplerinin yanında olmayı sürdürüyor.
Laik medya tarafından hedef gösterildiler
İslami STK’lar her türlü imkanlarını seferber ederek deprem bölgelerinde çalışırken, sosyal medya üzerinden laik medya ve gazetecilerin çeşitli saldırılarına maruz kaldılar.
Özellikle Cumhuriyet, BirGün, Sözcü, Halk TV ve Tele1 gibi medya organları; İslami STK’ların faaliyetlerini itibarsızlaştırmak için yayınlar yürüttü. Sahaya hiçbir etkisi olmayan bu saldırılar sosyal medya ile sınırlı kaldı. Türkiye, deprem zamanında İslami STK’lardan desteğini esirgemedi.
Dipnot: STK’ların isimleri verilirken hiçbir sıralama ve öncelik yapılmamıştır. Sosyal medyada öne çıkan ve tespit edilebilen kurumlara yer verilmiştir. İsimleri bulunmayan STK’lar tarafımıza bildirimde bulunabilir.
Yorum Yap