Tarih boyunca birçok medeniyet, uzunca bir yol kat ettikten sonra Akdeniz’e kavuşan büyük Nil Nehri’nin beslediği topraklarda yeşermişti. Ne hazindir ki 20. Yüzyılın başlarında habis İngiliz postallarının kirlettiği Mısır topraklarında Nil’in o eski coşkunluğu kalmamıştı. Ancak kurumaya yüz tutmuş bu deltada bir çiçeğin açtığına insanoğlu şahit oldu.
Baba Ocağı
Hasan El Benna, 14 Ekim 1906 senesinde Mısır’ın Buhayre vilayetine bağlı Mahmudiye kasabasında doğdu. Babası Ahmet Bin Abdurrahman el Benna, İskenderiye’de İslam hukuku okumuş ve hadis alanında eser vermiş bir âlimdi. İlmi geleneği ailesi içinde de yaşatmaya gayret ederek evlatlarının eğitim ve gelişmelerini yakından takip etti. Dört hak mezhebi oğulları arasında paylaştırmış ve bu fıkıh ekollerini çalışmalarını istemiştir. Geçimini ise talebelik yıllarında çıraklık yaparak öğrendiği ve ustalaştığı saatçilik mesleği üzerinden kazanırdı. Bu nedenle ‘’saati ’’ lakabıyla anılmıştır.
Hasan El Benna’da ilk eğitimini babasından aldı. Bu arada saatçilik sanatını öğrendi. Ardından yaşadığı kasabada bulunan medreseye yazıldı. Burada Kuran’ın bir kısmını ezberledi ve medresenin hocası Şeyh Muhammed Zehran’dan okuma – yazma öğrendi.
İçerisinde yetiştiği manevi ortamın tesiriyle Mısır’da yaygın olan sufi tarikatlarından Şazeliye’nin kuzey Afrika’da ki kolu Hassafiye tarikatına intisap etti. Tarikatın sosyal yardımlaşma etkinliklerinde görev aldı.
14 yaşına geldiğinde Buhayre vilayetinin merkezi Demenhur’da bulunan öğretmen okuluna kaydoldu. 3 yıl süren eğitimini okul birinciliğiyle bitirdi.
17 yaşında eğitimini devam ettirmek üzere başkent Kahire’ye geldi. Küçük Ezher olarak isimlendirilen Darul Ulum’a kaydoldu. Ailesi de Kahire’ye taşınmıştı. Babasına yardım maksadıyla saat tamirciliği mesleğini burada devam ettirdi. 1927 senesinde mezun olduğunda 21 yaşında bir delikanlıydı.
Arapça öğretmeni olarak atandığı ilk yer İsmailiye şehri oldu.
Firavun Sarayındaki Musa
İsmailiye, emperyalist İngiltere’nin kendi elleriyle yarattığı madde putunu beslemek üzere vahşice işgal ettiği coğrafyalara erişimini sağlayan Süveyş kanalının kıyısında yer alan bir şehir. Sömürgeci zihniyetin adeta bir ibadethanesi. Temeli, kanalı işleten şirket mühendislerinin ve çalışanlarının yerleştirilmesine dayanan şehir, Süveyş kanalının açıldığı 1869 senesinde Mısır Hıdivi olan İsmail Paşa’ya ithafen bu ismi alıyor.
1927 senesinin Mısır’ında siyasi durum her ne kadar 5 sene öncesinde İngiltere’nin tek taraflı olarak Mısır’ı bağımsız ilan etmesiyle değişimler gösterse de fiilen işgal altında tuttuğu gerçeğini değiştirmiyordu. Hıdivlikten krallığa terfi eden 1. Fuat ise esasında İngiliz valiliği görevini yürütmekten başka bir şey yapmıyordu.
İngiliz işgali karşısında Mısır halkında büyüyen kin ve milliyetçilik, siyasi arenada kendisini Vefd Partisinin yükselişiyle duyurmuş ancak Vefd Partisi iktidarda olduğu yıllar boyunca işgali bitirememesi ve yolsuzluk bataklığına saplanması nedeniyle halkın tepkisine neden olmuştu.
Hasan El Benna öğretmenliğe başladıktan bir yıl sonra, sıfır noktası olan İsmailiye’de, Mısır’ı içine düştüğü bu umutsuz atmosferden kurtarmak adına Müslüman Kardeşler teşkilatı İhvanül Müslimin’i kurdu.
Mahir Bir Saatçi
İsmailiye’de kendisi gibi Mısır halkının ve İslam ümmetinin derdiyle dertlenen ve köy köy, kahvehane kahvehane dolaşarak insanları hayra çağıran, ahlaki yozlaşmadan ve günahlardan sakındırmaya çalışan altı arkadaşıyla birlikte Müslüman Kardeşler Teşkilatının çekirdek kadrosunu oluşturdu.
Yaptıkları tebliğ çalışmalarıyla kahvehane köşelerinde vakit öldürdüğünü zanneden kimselerden bir topluluk meydana getirdiler. Kısa süreli, etkileyici konuşma metoduyla ilan ettiği davasının etrafında insanları halka halka birlikte olmaya çağırdı.
Programlı bir biçimde yapılan çalışmalar kısa sürede meyvelerini verdi. Süveyş kanalı boyunca tebliğ çalışması yapılmamış tek yer dahi bırakılmadı. 1932 senesine gelindiğinde İhvan onbinlerce insana ulaşmış ülkenin dört bir yanında onlarca şube açmıştı.
İhvan’ın genel mürşidi olan Hasan El Benna bir saatçi maharet ve hassasiyetiyle yetiştirdiği gençlere ruh aşılamış, İslam davasını onlarla birlikte omuzlamıştı. Fert, aile, toplum ve devlet sıralamasıyla topyekün bir İslam ıslahını sağlamak adına yaptıkları tebliğ çalışmalarının yanında sosyal dayanışmayı ve maddi anlamda bir kalkınmayı da beraberinde getirecek hamleleri gerçekleştirdi. İngilizlerin ekonomik hegomonyasını kırmak adına fabrikalar inşa etti.
Filistin’de baş gösteren Yahudi sorununa Mısır hükümeti ve diğer Arap ülkelerinin dikkatini çekmek ve müdahale edilmesini sağlamak adına 1947 senesinde Ezher üniversitesinden başlayan, öğrencilerin, gençlerin, kadınların katıldığı büyük bir yürüyüş düzenlendi.
İngiliz işgaline karşı doğal bir direniş cephesi haline gelen teşkilatı aynı zamanda silahlı mücadele edebilecek bir yapıya büründürdü. Filistin’de İngiliz himayesinde Yahudilerin başlattığı toprak gasplarının ardından 1948 senesinde kurulan Yahudi devletine karşı cihat ilan edilmiş ve savaşmak üzere silahlı kanada mensup birçok mücahit direnişe katılmıştı.
Bunun üzerine Mısır hükümeti aldığı kararla Müslüman Kardeşler Teşkilatını kapattı. Mal varlıklarına el konuldu. İhvan’ın üst düzey yöneticileri gözaltına alındı. Hasan El Benna ‘nın ruhsatlı silahına el konuldu. Ancak teşkilatın faaliyetleri durdurulamadı.
Güzel Ustanın Şehadeti
İhvan’ın kapatılma kararının ardından kararı alan Mısır başbakanı Nukraşi Paşa bir suikast sonucu öldürüldü. Suikastı gerçekleştiren veterinerlik öğrencisi Abdel Hasan ihvan mensubu olduğunu iddia etti.
İhvan’ı baskıyla durduramayacağını anlayan Mısır devleti gizli polis teşkilatı vasıtasıyla Hasan El Benna’ya suikast düzenledi.
Takvimler 1949 senesinin 12 Şubat’ını gösteriyordu. Pazartesi günüydü. Hasan El Benna kendisine eşlik eden öğrencisiyle beraber saat 20:00 sıralarında Kahire’de ki Ramses Caddesinde teşkilat merkezi olarak kullanılan binadan çıkıp arabasına yöneldi. Bu sırada yaylım ateşine tutuldu ve ağır yaralandı. Kaldırıldığı Kasr El Ayni Hastanesinde doktorların müdahale etmesi engellendi. Hasan El Benna kan kaybından dolayı şehit düştü.
Polis, Benna’nın evi etrafında önlem alarak yaklaşan ihvan mensuplarını tutuklamaya başladı. Hasan El Benna’nın cenazesini babası, ailesinden birkaç kadın ve kendisiyle yakın arkadaşlık kurduğu Vefd partisinde bakanlık yapmış olan Hristiyan William Makram Ebeid Paşa toprağa verdi.
Geride 6 kız ve 2 erkek evladıyla birlikte, sınırları ülkeleri ve zamanları aşan büyük bir dava bıraktı. Şehadetinin ardından davasına katılan Seyyid Kutup, ismine ithafen kendisine -Hasan/güzel, Benna/usta- “Güzel Usta” yakıştırması yapmıştır.
Yorum Yap