Cevher Dudayev, kesin olmamakla birlikte 15 Şubat 1944 tarihinde Çeçenistan’ın Yalho köyünde doğdu. Annesi Rabia Dudayev, babası veterinerlik yapan Musa Dudayev’dir. Ailenin 13. Çocuğu olarak dünyaya geldi.
Kundakta Sürgün
1944 senesiydi. 2. Dünya savaşı henüz nihayete ermemişti. Avrupa’yı soykırımcı Nazilerden kurtarmak iddiasıyla hareket eden Sovyet Rusya, lideri Stalin’in emriyle büyük bir sürgün harekâtını başlatmıştı.
Mercimek harekâtı ismini verdikleri bu sürgünde Çeçen ve İnguş halklarından yüzbinlerce Müslüman yüzyıllardır yaşadıkları vatan topraklarından koparılıp binlerce kilometre öteye gönderildi. Köylerden toplanan Müslümanlar sığırların taşındığı tren vagonlarına bindirildi. Birçok Müslüman bu toplanma sırasında öldü ya da öldürüldü. Yolculukları boyunca da pek çok Müslüman hayatını kaybetti. Naaşlar gömülmesine müsaade edilmediği için trenden atılıyor, bozkır adeta bir ölüm tarlasını andırıyordu.
Komünizmin karanlığı tüm Çeçenlerle birlikte Dudayev ailesini de sarmıştı. Cevher Dudayev ailesiyle birlikte Kazakistan’a sürgün edildiğinde henüz kundakta 8 günlük bir bebekti.
1957 senesinde geri dönüş izni verilene dek Kazakistan’ın Çimkent şehrinde sürgün hayatı yaşadılar. Çocukluğu burada geçti. Ailesi onu Çeçenistan hasretiyle büyüttü ve iyi bir Müslüman olarak yetiştirdi.
Vatana Dönüş
Eğitim hayatına ilk olarak Çimkent’te başladı. 6 yaşlarına gediğinde babası Musa Dudayev vefat etmişti. 1957 senesinde sürgün edilen Çeçenlere geri dönüş hakkı tanınınca Dudayev ailesi de vatanlarına geri döndü. Köyleri yok edildiği için başkent Grozni’ye yerleştiler.
Sovyet Ordusunda Bir General
1960 senesinde Osetya Pedagoji Enstitüsünde fizik ve matematik bölümüne girdi. Ancak burada fazla kalmadı ve hayallerinin peşinden gitmek arzusuyla hava harp okuluna girdi. 1966 senesinde mezun olduktan sonra bir süre hava harp uçak komutan yardımcısı olarak görev yaptı. Ardından hava harp akademisinden 1974 senesinde mezun oldu.
1976 – 1982 yılları arasında sırasıyla komutan yardımcılığı, müfreze komutanlığı ve alay komutanlığı görevlerinde bulundu.
1989 senesinde havacılık tümgeneral rütbesine terfi etti. Sovyet Rus ordusunda bu rütbeye yükselen ilk Müslüman oldu.
Bağımsız Çeçenistan Hayali
Çift kutuplu batıl dünya sisteminin ekonomik, siyasi, istihbari ve askeri alanda yaşadığı çatışmaların geldiği son noktada komünizm ve Sovyet Rusya yenilen taraf olmuştu. İçten içe kaynamaya başlayan Sovyetler Birliği dağılış sürecine girmişti.
Bu sürecin iyiden iyiye hissedildiği 1989 senesinde Cevher Dudayev Estonya’da stratejik kuvvetler komutanlığında görev yapıyordu. Sovyet Rusya tarafından Estonya’da başlayan bağımsızlık hareketine müdahale etmesi istendiğinde bunu reddetti. Asi general ilan edile Dudayev Sovyet ordusundan istifa etti.
Bu sırada bağımsızlık rüzgârı Çeçenistan’da da esmeye başlamıştı. Durumun farkında olan Dudayev istifasının ardından vatanı Çeçenistan’a dönerek bağımsızlık hareketinin öncülüğünü yaptı.
1990 senesinde halk meclisinin başkanlığını yaptı. Bu meclis 6 Eylül 1991 senesinde bağımsızlık kararı aldı ve seçimlere gidildi. Aday olan Cevher Dudayev devlet başkanı seçildi. Şimdi zor olan iş bağımsızlığı ilan etmek ve bunu dünya kamuoyuna kabul ettirmekti. Bu amaçla Kuveyt, Suudi Arabistan, Türkiye, KKTC, Bosna ve ABD’ye ziyaretler gerçekleştirdi. Ancak bu diplomatik görüşmelerden bir sonuç alınamadı.
26 Aralık 1991 ‘de Sovyetler Birliği’nin resmen dağılışının ardından pek çok birlik ülkesi bağımsızlıklarını ilan etti. Kafkasya cumhuriyetleri bağımsız olmakla, Rusya içerisinde özerk kalmak arasında ikilem yaşarken Cevher Dudayev’in kararlı tutumuyla Çeçenistan bağımsız olarak yola devam edeceğini ilan etti. Kafkasya’da ki bu durum Rusya’nın hoşuna gitmedi ve dağılış sürecinde yaşanan kaosun ardından müdahale etmek üzere harekete geçti.
Ruslara Noel Hediyesi
11 Aralık 1994 tarihinde Ruslar havadan ve karadan harekete geçerek Çeçenistan’ı işgale başladı. Hızlıca başkent Grozni’yi ele geçirmeyi planlamışlardı. Böylece direniş sona erecek ve Dudayev teslim olacaktı. Plan buydu.
Ruslar Grozni’ye geldiklerinde çok büyük bir direnişle karşılaşmaksızın şehrin içlerine girdi. Tuzağa çekildiklerinin farkına varamadılar.
Yaklaşık 200 sene önce Rusya’ya girerek Moskova’yı yerle bir eden Napolyon’u düşürdükleri tuzağa bu sefer Ruslar kendileri düşüyordu. Grozni’yi ele geçirdiklerine inandıkları ve Noel’le birlikte zaferi kutlamaya hazırlandıkları sırada 1995 senesinin ilk iki gününde Çeçenlerin başlattığı yoğun saldırılarda binlerce askerlerini, silah ve mühimmatlarını, zırhlı araçlarını kaybettiler. Grozni Ruslar için bir türlü uyanamadıkları bir kâbusa dönüşmüştü.
Birkaç hafta içinde ancak toparlanabilen Ruslar başkanlık sarayını ele geçirdi. Birkaç gün içerisinde binlerce sivil katledildi. Katledilen sivillerin içinde Rus uyruklu insanlarda bulunuyordu. Strateji değiştiren Çeçen mücahitler şehirlerde ve taşrada gerilla taktiğine yöneldi ve Rus ordusunu yıprattı.
Suikast ve Şehadet
Savaşın Çeçenler lehine iyi gittiği ve tüm dünya basınında ve özelliklede islam dünyasında hayranlıkla takip edildiği bu dönemde Çeçenistan halkı bir şehit haberiyle sarsıldı.
21 Nisan 1996 tarihinde Cevher Dudayev uydu telefonuyla Rusya milli meclisi Duma’da milletvekili olan Konstantin Borovoy ile yaptığı gizli bir uydu telefonu görüşmesinde Rus istihbaratı tarafından yeri tespit edildi.
Rus ordusuna ait iki bombardıman uçağı havalandı. Belirlenen hedefe güdümlü füzeleri ateşlediler. Yapılan saldırı sonucu Cevher Dudayev şehit düştü.
Yorum Yap